| ข้าวเป็นพืชล้มลุกจัดอยู่ในตระกูลหญ้า
(Family: Gramineae หรือ Poaceae) สกุล ออไรซ่า (Genus: Oryza) ข้าวเจริญ เติบโตได้ดีในเขตร้อนและอบอุ่น มีการแพร่กระจายตั้งแต่เส้นรุ้งที่ 53 องศาเหนือถึง 35 องศาใต้ และ สามารถขึ้นได้ดีตั้งแต่ระดับน้ำทะเล จนถึงระดับสูงประมาณ 2,500 เมตร เนื่องจากข้าวมีการแพร่กระจายอย่าง กว้างขวางจึงพบข้าวชนิด (species) ต่าง ๆ ซึ่งปัจจุบันมีทั้งหมด 23 ชนิด เป็นข้าวปลูกเพื่อบริโภค 2 ชนิด ส่วนที่เหลือเป็นข้าวชนิดป่าทั้งหมด วัฒนธรรมข้าว ข้าวมีความสำคัญต่อมนุษย์และ สัตว์มาก ประชากรกว่าครึ่งโลก บริโภคข้าวเป็นอาหารหลักโดยเฉพาะ ชนชาวเอเชีย ดังนั้นข้าวจึงปลูกมาก ในเอเชียและใช้บริโภคในเอเชีย ประมาณ 90% ข้าวที่ปลูกสำหรับ บริโภคทั่วโลกมี 2 ชนิด จำนวน มากกว่า 120,000 พันธุ์ คือ ข้าวปลูก เอเชีย (Oryza sativa Linn.) และ ข้าวปลูกแอฟริกา (O. glaberrima Steud) จากหลักฐานรอยเปลือกข้าวของ ข้าวเปลือกหรือแกลบที่ฝังอยู่ในหลุม ฝังศพหรือในอิฐ สันนิษฐานได้ว่ามี การปลูกข้าวมาแล้วมากกว่า 5,500 ปี และแหล่งปลูกข้าวที่พบว่ามีอายุเก่า แก่ที่สุดคือที่โนนนกทา อำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น ข้าวจึงมีความสำคัญ ต่อชีวิตคนไทยมานานมากกว่า 5,500 ปี จึงอาจกล่าวได้ว่าข้าวคือ ชีวิตของคนไทย จากการที่ข้าวอยู่ คู่ชีวิตคนไทยมาตลอด จึงเป็นสาเหตุ ให้เกิดตำนานวัฒนธรรมข้าวและ ประเพณีต่าง ๆ เกี่ยวกับข้าวคู่กับ ชนชาติไทยมาตราบจนปัจจุบัน ความผูกพันของข้าวกับคนไทย จึงก่อให้เกิดวัฒนธรรมต่าง ๆ มาก มาย ทั้งที่มีความเกี่ยงข้องกับข้าว โดยตรง และได้จากการสะสม ประสบการณ์ ความรู้และภูมิปัญญา ชาวบ้านผสมผสานกัน ทั้งนี้เพื่อ ความอยู่รอดและ/หรือสร้างระบบ กฎเกณฑ์ต่าง ๆ ที่ถือปฏิบัติต่อกันมา More>>> |